مصالح مرسله در آینه تقریب

author

Abstract:

مصلحت در چند حوزه اسلامی بحث می‌شود: مصلحت به عنوان ملاک و معیار اوامر و نواهی شرع، مصلحت به عنوان یکی از منابع استنباط، مصلحت به عنوان عنصری در فقه سیاسی و اندیشه حکومت اسلامی و برخلاف مسیحیت و به تبع آن، در ساحت اندیشه غرب که مصلحت به عنوان عنصری در حکمرانی و نظام سیاسی بیشتر مورد توجه قرار گرفت، در اندیشه اسلامی از مصلحت بیشتر به عنوان یکی از منابع استنباط شریعت بحث می­‌گردد. بنابراین آنچه بیشتر در جدل فقهی میان شیعه و سنی در باب مصلحت وجود دارد، مصلحتی است که به عنوان منبع استنباط می‌باشد، که فقه شیعی به طور سنتی از آن دوری می‌جوید و فقه اهل­‌سنت آن را به عنوان یکی از منابع استنباط فقهی تحت عنوان مصالح مرسله معرفی می‌کند. به نظر اصولیان شیعه، اگر مصالح مرسله بخواهند حجّیت داشته باشند، باید یکی از این سه حالت وجود داشته باشد: باید به باب ظواهر - مثل قیاس اولویت و یا منصوص‌­العلة - برگردند، باید از ملازمات قطعى عقلى باشند یا اینکه مصالح مرسله را به دلیل سنت برگردانیم. دانشمندان اهل­‌سنت دو تعریف از مصالح مرسله بیان کرده­‌اند، که بنا به هر تعریفى، موضع و دیدگاه فقه امامیه در برابر آن فرق مى­‌کند. اگر تعریف افرادى مانند ابن­‌برهان در نظر گرفته شود، در این صورت، مخالفت فقهاى امامیه با مصالح مرسله و اشکالهاى وارده، موجّه جلوه مى­‌کند، ولى اگر به تعریف علماى بزرگ آنها به ویژه متأخران همچون شاطبى دقت شود، در این صورت، وضعیت دگرگون مى­‌شود، چون در این باره هیچ اختلافى میان مذاهب وجود ندارد، بلکه همگى معتقدند، مصالحى که موافق و هماهنگ با اصول کلى اسلام هستند، معتبر و در غیر این صورت، نامعتبرند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی مصالح مرسله و مصالح حکومتی

در این نوشتار با توکل به خدای متعال سعی شده است که "مصالح مرسله" از دیدگاه اهل سنت و نیز ادله عالمان شیعه در رد حجیت آن را بیان نموده تا پایه مصلحت گرایی و مصلحت سنجی در جهان اسلام تبیین شده و در نتیجه فرق اساسی آن با مصلحت نظام و به طور کلی مصلحت در حکومت اسلامی روشن گردد. سپس به جایگاه خلافت و حکومت در نزد عالمان اهل سنت پرداخته و معلوم می شود که اهل سنت ، حکومت و احکام سلطانی را فقط از جنبه ...

15 صفحه اول

بررسی تطبیقی استحسان و مصالح مرسله از دیدگاه شیعه و سنی

منابع اجتهاد و استنباط احکام شرعی مورد اتفاق اکثر مذاهب اسلامی ، کتاب ، سنت و اجماع می باشد. برخی از مذاهب ، قیاس را منبع چهارم استنباط دانسته اند و به ادله دیگری نیز تمسک جسته اند . استحسان و مصالح مرسله از جمله این ادله اند. برای استحسان تعاریف مختلفی ارائه شده است . گفته اند : استحسان ، ترک قیاس است بخاطر وجود دلیلی از کتاب یا سنت یا اجماع که اقوی از قیاس است . تخصیص قیاس به یک دلیل قوی تر ا...

آینه سکندری

آینة اسکندری که گفته‌اند آینه‌ای بوده‌است بر سرِ منارة اسکندریه و از عجایب هفتگانة جهان، در متون نظم و نثر پارسی بخصوص در شعر حافظ و خاقانی با ویژگی‌های خارق‌العاده‌ای منعکس شده‌است. نویسندگان کتب تاریخی و جغرافیایی نیز از قدیم در خلال آثار خود شرح و توضیحاتی گاه متناقض در باب این آینه آورده‌اند. این نوشته‌ها بنابر قراین، مأخذ خاقانی و حافظ و... بوده‌اند. استادان و محققان معاصر نیز بخصوص در شرح ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 28

pages  45- 53

publication date 2012-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023